2. BİLGİSAYARIMDA GÖRDÜKLERİM, GÖRMEDİKLERİM
Bilgisayardan söz edildiği zaman birbirini tamamlayan iki kavram akla gelir. Bunlardan birincisi donanım ,
ikincisi ise yazılımdır.
Bilgisayarı oluşturan her türlü elektronik ve mekanik bölümlerine Donanım (Hardware )
denir.
Yazılım (software) ise; bilgisayarın çalıştırılması için gerekli olan ve bilgisayarda çeşitli işlemler
yapılmasına imkan sağlayan programlara denir.
Donanım Nedir?
Bilgisayarın gözle görülebilen ve elle tutulabilen kısımlarına donanım denir.
Örneğin, ekran, klavye, sabit disk, fare, yazıcı gibi..
Donanımlar, kasanın dışında olabileceği gibi içerisinde de yer alabilir.
Kasa içerisinde yer alan donanımlara «Dahili donanım»
Kasa dışında kalan donanımlara ise «Harici donanım» denir.
Bu donanım birimlerini harici– dış donanım birimleri ve dahili iç donanım birimleri diye incelediğimiz gibi;
Çalışma prensiplerine göre Giriş, Çıkış ve Hem Giriş hem Çıkış Birimleri diye de gruplandırabiliriz.
Bilgisayar Giriş Çıkış Birimleri ile ilgili videoyu Youtube’ da seyretmek için Tıklayınız….
Klavye ve Fare Tuşları
Klavye bilgisayarda yazı yazmamıza yarayan bir donanımdır. Klavyeler F ve Q klavye olmak üzere ikiye ayrılır. Eğer klavyenin ilk harfi F ise F klavye, eğer klavyenin ilk harfi Q ise Q Klavye olarak adlandırılır.
Klavye üzerinde harfler ve sayılar dışında, noktalama işaretleri, özel karakterler ve çeşitli görevler için yerleştirilmiş bir çok tuş bulunmaktadır.
Fare, diğer adıyla mouse; ekrandaki imlecin hareketini kontrol eden ve işletim sistemlerinin arayüzünde klavyeye ek olarak kullanım kolaylığı sağlayan bilgi giriş aygıtıdır.
Genelde 2 tuş ve bir tekerlekten oluşsa da, tek hareketle çift tıklama ya da yeni bir internet sayfası açma gibi farklı amaçlara yönelik küçük tuşları da üzerinde barındırabilmektedir.
Klavye Tuşlarının Görevleri
Esc: Verilen komutları iptal etmekte, bazen de programlardan çıkışta kullanılır.
Fonksiyon Tuşları (F1-F12): Görevi uygulamadan uygulamaya değişmektedir. Örneğin Windows işletim sisteminde F2 tuşu dosya ve klasörlerin isimlerini değiştirmekte kullanılır. F5 tarayıcılarda sayfayı yenilemeye yarar.
Sekme (Tab): Bilgisayarla yazarken imleci (ekranda yanıp sönen simge) sağa doğru 8 karakter ileriye atlatmaya (sektirmeye) yarar. Bir de menü öğeleri arasında geçişe yarar.
Büyük Harf Tuşu (Caps Lock): Sürekli büyük veya sürekli küçük harf yazmakta kullanılır. Caps Lock ışığı yanıyorsa büyük harf, Caps Lock ışığı sönükse küçük harf yazılır.
Üst Karakter (Shift) Tuşu: Tek başına bir görevi yoktur, başka tuşlarla birlikte kullanılır. Örneğin küçük harf yazarken bir harfi büyütmek istediğimizde Shift + Bir Harf tuşuna basarız. Bir de bazı tuşların üzerinde bulunan özel karakterlerden üsttekini yazar. Mesela Shift + 5 tuşlarına basarsak % karakteri yazılır.
Kontrol (Ctrl) Tuşu: Tek başına bir görevi yoktur, başka tuşlarla birlikte kullanılır. Örneğin Ctrl + C (Seçilen ögeyi ya da metni hafızaya kopyalar), Ctrl+X (seçilen öge ya da metni keser), Ctrl + V (hafızadaki ögeyi ya da metni yapıştırır).
Alt Tuşu: Tek basına bir görevi yoktur, başka tuşlarla birlikte kullanılır. Örneğin Alt + F4 tuş kombinasyonu programı kapatmaya yarar. Bir de Alt tuşu kullanılan uygulamanın menüsünü açar.
Alt Gr Tuşu: Tek başına bir görevi yoktur, başka tuşlarla birlikte kullanılır. Yazarken birden çok karakter içeren tuşlarda üçüncü karakterin (alttakinin) yazılmasını saglar. ({,[,],},@, # gibi). Örneğin Q klavye kullanıyorsak @ karakterini yazmak için Alt Gr + Q tuşlarına basmalıyız, F klavye kullanıyorsak Alt Gr + F tuşlarına basmalıyız.
Giriş (Enter) Tuşu: Giriş tuşu olarak kullanılır. Yapılan işlemi onaylamaya yarar. Ayrıca yazı yazarken bir alt satıra geçmeye yarar.
Boşluk Çubuğu (Space Bar): Yazı yazarken boşluk bırakmaya yarar.
Sola Doğru Sil (Back Space) Tuşu: Yazı yazırken imlecin solundaki karakteri siler.
Delete (Silme) Tuşu: Yazı yazarken imlecin sağındaki karakteri siler. Ayrıca seçili dosya ve klasörleri de silmeye yarar.
Windows Tuşu: Başlat menüsünün açılmasını sağlar. Üzerinde pencere sembolü vardır. Başka tuşlarla birlikte de kullanılır. Örneğin: Windows Tuşu + D Masaüstünü göster olarak kullanılır.
Menü (Sağ Tık) Tuşu: Fare imlecinin bulunduğu yerde sanki farenin sağ tuşuna basılmış gibi menü açılmasını sağlar.
Yön Tuşları: İmleci ya da nesneyi belirli yönlere taşımaya yarayan tuş gurubudur. Yazı yazarken imleci taşıma, oyunlarında çoğunlukla karakteri yönlendirme, tarayıcıda sayfayı aşağı-yukarı kaydırma gibi işlemler için kullanılır.
Fare Tuşlarının Görevleri
Sol Tuş: Tek tıklama ile bir ögenin seçilmesini, çift tıklamayla seçili ögenin açılmasını sağlar.
Sağ Tuş: Tıklandığı yerde o yere (uygulamaya) ait bazı komutların listelendiği bir menü açılmasını sağlar.
Tekerlek: Sayfaların aşağı yukarı kaymasını sağlar. Tekerleklerin genelde tıklama özelliği de vardır. Örneğin tarayıcıda bir bağlantıya tekerlekle tıkladığınızda o bağlantıyı yeni sekmede açar.
Bilgisayar Hafıza Birimleri
Hayatta bazı ölçü birimleri vardır. Mesela anneniz size ‘Manavdan elma alıp gelir misin?’ dediğinde siz ‘Kaç kilo
almalıyım?’ diye sorarsınız. İşte sizin orada kullandığınız kilo ağırlık ölçü birimidir. Kg, ton gibi.
Bilgisayardaki dosyaların da büyüklüğünü belirtmek için kullanılan ölçü birimleri vardır. Bunlara bilgisayar
hafıza birimleri denir.
Bu hafıza birimlerinin aynı diğer hafıza birimlerinde olduğu gibi birbirlerine göre belli oranları vardır.
KAPASİTE DÖNÜŞÜMLERİ
8 bit (b) =1 Byte (B) (Bayt)
1024 Byte = 1 KiloByte (KB) (Kilo Bayt)
1024 KiloByte = 1 MegaByte (MB) (Mega Bayt)
1024 MegaByte = 1 GigaByte (GB) (Ciga Bayt)
1024 GigaByte = 1 TeraByte (TB) (Tera Bayt)
ÖRNEK:
CD = 750 MB
DVD = 4,7 GB (4812 MB)
FLASH BELLEK = 8,16,32,…GB
SABİT DİSK veya Harici Sabit Disk = 1TB, 2TB,…
Yazılım Çeşitleri
Yazılımlar, Sistem Yazılımı ve Uygulama Yazılımı olarak ikiye ayrılır.
Sistem Yazılımı
İşletim sistemi olarak da bilinir. Bilgisayardaki donanımları yöneten, çalışmasını denetleyen ve diğer tüm yazılımların çalışmasını sağlayan temel yazılımdır.
Örneğin sıklıkla duyduğumuz Windows bir işletim sistemidir.
Uygulama Yazılımı
Kullanıcıların belli başlı bazı işlemleri yapmalarını sağlayan yazılımlardır. Örneğin; müzik dinlemek, resim yapmak, yazı yazmak, internette gezinmek gibi…
